 |
|---|
หน้าหลัก | สุขภาพดี | สุภาพสตรี | การแปลผลเลือด | โรคต่างๆ | วัคซีน
การรักษาไขมันในเลือดสูง
หลักการรักษาภาวะไขมันผิดปกติในคนไทย ความผิดปกติของ lipoprotein metabolism ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของระดบัไขมันในเลือดที่นำไปสู่หลอดเลือดแดงแข็งรวมถึงภาวะแทรกซ้อน ทั้งชนิดเฉียบพลนัและเรื้อรัง เกิดภาวะทุพพลภาพต้องเข้าโรงพยาบาลหรือเสียชีวิต หลักการรักษาเป็นไปเพื่อการป้องกัน สิ่งเหล่านี้ทั้งระดับ ปฐมภูมิ และทุติยภูมิโดยต้องทำการลดปัจจยัเสี่ยงอื่นๆที่ผู้ปวยมีอยู่ร่วมด้วยควบคู่ไปกับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เพื่อลดปัจจัยเสี่ยงอันจะทำให้การใช้ยามีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น หลังจากที่ท่านทราบผลไขมันในเลือดให้พิจารณาว่าไขมันสูงหรือไม่
ต้องรู้ระดับไขมันในเลือดโดยการเจาะเลือด ไขมันที่ต้องการรู้มี 3 ตัว
LDL Cholesterol เป็นเป้าหมายหลักที่จะรักษา |
|
| <100 | ค่าที่ต้องการ |
| 100-129 | ค่าใกล้เคียงปกติ |
| 130-159 | ค่าค่อนไปทางสูง |
| 160-189 | สูง |
| >190 | สูงมาก |
Triglyceride |
|
| <200 | ค่าที่ต้องการ |
| 200-239 | สูงปานกลาง |
| >240 | สูง |
HDL Cholesterol |
|
| <40 | ต่ำสูง |
| >60 | สูง |
สิ่งที่ควรพิจารณาในการใช้ยารักษาภาวะไขมันผิดปกติมีดังนี้
ขั้นตอนที่1
การตรวจเลือดและตรวจทางห้องปฏิบัติการเบื้องต้นก่อนเริ่มการรักษา เพื่อประเมินว่าผู้ป่วยมีไขมันชนิดใด ผิดปกติ ตรวจการทำงานของตับและทำงานของไต ตรวจน้ำตาลในเลือด หาสาเหตุที่ทำให้ระดับไขมันในเลือดผิดปกติเช่นกลุ่มโรคไตรั่ว nephrotic syndrome,ต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย hypothyroidism ซึ่งระดับไขมันอาจกลับมาเป็นปกติได้โดยการรักษาโรคต้นเหตุ ควรตรวจเอนไซม์ตับว่าผิดปกติอยู่ก่อนเริ่มยาหรือไม่ ซึ่งอาจนำมาใช้เปรียบเทียบกับค่าภายหลังการรักษาด้วยยา
ขั้นตอนที่2
ประเมินปัจจัยเสี่ยงอื่น นอกจากไขมันผิดปกติ แล้วนำมาคำนวณว่าผู้ป่วยอยู่ในกลุ่มเสี่ยงมากหรือน้อยเพียงใดใน การเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด โดยใช้แบบประเมินที่เหมาะสมที่ใช้อ้างอิงอยู่ในขณะน้ั้นและ ดำเนินการ รักษาทุกปัจจัยเสี่ยงไปพร้อมๆกันหากต้องใช้ยา ควรเลือกชนิดและขนาดยาที่เหมาะสม เพื่อให้ได้ประโยชน์สูงสุด ปลอดภัย และ คุ้มค่า ให้สำรวจดูว่าคุณมีปัจจัยเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดหัวใจตีบข้างล่างนี้กี่ข้อ
หากว่าค่า HDL ของคุณมากกว่า 60 มก.%ให้หักความเสี่ยงที่ได้ลงไปหนึ่ง เช่นหากคุณเป็นผู้ชายอายุ 55 ปี สูบบุหรี่ เป็นความดันโลหิตสูง LDL=35มก.% HDL=65 มก.% คุณมีปัจจัยเสี่งทั้งหมด 4-1=3 ข้อ
หากคุณมีปัจจัยเสี่ยงของโรคหัวใจมากกว่า 2 ข้อ(ไม่นับรวม LDL)โดยที่ไม่มีโรคหลอดเลือดแดงแข็ง ให้เปิดตารางดูว่าคุณมีโอกาสเป็นโรคหัวใจใน 10 ปีเป็นเท่าใดโดยดูตารางนี้ ผู้ชายคลิกที่นี่ ผู้หญิงคลิกที่นี่ หรือคลิกที่นี่เพื่อคำนวณความเสี่ยง
เมื่อคุณได้อัตราเสี่ยงในการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจแล้ว ทางปฏิบัติจะแบ่งเป็น 3 ระดับ
ขั้นตอนที่ 3
ประเมินทางคลินิกให้ทราบว่าผู้ป่วยเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดแล้วหรือไม่ บางกรณีการซักประวัติและตรวจร่างกายอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอ จำเป็นต้องอาศัยการตรวจทางห้องปฏิบัติการเพิ่มเติม เช่น กล้ามเนื้อหัวใจตายที่ไม่มีอาการ หลอดเลือดแดงใหญ่ในช่องท้องโป่งพองในคนอ้วน โรคหลอดเลือดแดงแข็ง โรคไต โรคหลอดเลือดขาตีบ โดยการตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ หรือการวิ่งบนสายพานแล้วตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ การทำ ultrasound เพื่อดูความหนาของผนังหลอดเลือด การตรวจปัสสาวะ การทำงานของไต เป็นต้นหากมีหลักฐานว่า เคยเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือดมาก่อนแล้ว จะจัดอยู่ในกลุ่มความเสี่ยงสูง ควรเลือกใช้ยารักษาภาวะไขมันผิดปกติที่มีประสิทธิภาพสูง แม้ในกรณีที่ระดับไขมันไม่สูงมากก็ตาม แพทย์ผู้รักษาต้องทราบประสิทธิภาพของยารักษาภาวะไขมันผิดปกติ แต่ละชนิดว่าเหมาะสมกับความเสี่ยงของผู้ป่วยที่กำลังรักษาอยู่หรือไม่
ให้คุณสำรวจว่าคุณเป็นโรคหลอดเลือดแดงแข็งหรือไม่ หรือโรคอื่นเช่น โรคเบาหวานหรือโรคอื่นๆที่จัดเทียบเท่าโรคหลอดเลือดแดงแข็งได้แก่
ขั้นตอนที่4
มาจัดกลุ่มความเสี่ยงเพื่อกำหนดเป้าหมายในควบคุมระดับ LDL
ขั้นตอนที่ 5
การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมในการดาเนินชีวิตของผู้ป่วย จะช่วยให้การป้องกันการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดประสบผลสาเร็จมากขึ้น เพราะไม่เพียงทาให้ระดับไขมันดีขึ้น แต่ช่วยลดปัจจัยเสี่ยงอื่นๆลงด้วย เช่น ลดความดันโลหิต ควบคุมระดับน้าตาลในผู้ป่วยเบาหวาน ทาให้ไม่ต้องใช้ยาขนาดสูงในการควบคุมปัจจัยเสี่ยงเหล่านั้น ส่งผลให้ค่าใช้จ่ายลดลง และหลีกเลี่ยงอาการไม่พึงประสงค์จากยา
โดยการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม [Therapeutic lifestyle change ]ซึ่งมีลักษณะดังนี้
1.ต้องมีการเปลี่ยนแปลงอาหารดังนี้
2.ให้ลดน้ำหนัก
น้ำหนักที่เหมาะสมสำหรับชาวเอเชียคือน้ำหนักที่ดัชนีมวลกายเท่ากับ 23 รายละเอียดอ่านที่นี่
3.ออกกำลังกาย
การออกกำลังกายเพิ่มให้ร่างกายใช้พลังงานเพิ่มและลดภาวะดื้อต่ออินซูลิน รายละเอียดอ่านที่นี่
ขั้นตอนที่ 6
หลังจากการรักษาด้วยการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม 3 เดือนแล้วระดับ LDL ยังเกินเป้าหมายจะต้องใช้ยารักษา การใช้ยาจะทำควบคู่ไปกับการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม ยาที่ใช้รักษาไขมันมีดังนี้
ขั้นตอนที่ 7
คุณต้องค้นหาว่าตัวคุณมีภาวะ Metabolic อsyndrome คือภาวะที่มีกลุ่มของอาการโดยสาเหตุเกิดจากหลายๆสาเหตุ สาเหตุที่สำคัญคือภาวะดื้อต่ออินซูลินซึ่งจะพบภาวะนี้ในผู้ป่วยก่อนที่จะเป็นโรคเบาหวาน การที่จะทราบว่ามีกลุ่มอาการนี้หรือไม่ลองดูตารางข้างล่างนี้หากคุณมี 3 ข้อขึ้นไปถือว่าคุณมีภาวะ Metabolic syndrome
| ปัจจัยเสี่ยงต่อ Metabolic syndrome | เกณฑ์การวัด |
| 1.อ้วนลงพุง | โดยการวัดเส้นรอบเอว |
| ผู้ชาย | ผู้ชาย< 102ซม(เอเชียไม่เกิน 90 ซม) |
| ผู้หญิง | ผู้หญิง< 88 ซม(เอเชียไม่เกิน 80 ซม) |
| 2.Triglyceride | >150 mg.% |
| 3.HDL Cholesterol | |
| ผู้ชาย | <40mg% |
| ผู้หญิง | <50mg.% |
| 4.ความดันโลหิต | >130/85 mmHg |
| 5.ระดับน้ำตาล | >110 mg.% |
เมื่อสำรวจแล้วหากคุณพบว่าคุณมีมากกว่า 3 ข้อคุณต้องรักษาภาวะ Metabolic syndrome ซึ่งมีวิธีการรักษาดังนี้
ขั้นตอนี่8
หลังจากที่สามารถควบคุมระดับ LDL ได้ตามเป้าหมายแล้ว แพทย์ผู้รักษาจะให้การรักษาระดับ Triglyceride เป็นลำดับต่อมา ค่าปกติของระดับ Triglyceride
| <150 | ค่าปกติ |
| 150-199 | สูงเล็กน้อย |
| 200-499 | สูง |
| >500 | สูงมาก |
ในการรักษาระดับ Triglyceride จะแบ่งระดับตามความรุนแรงดังนี้
การรักษาระดับHDL ที่ต่ำกว่า 40 มก%
ขั้นตอนที่ 9
ระดับไขมัน Non-HDL-Cholesterol เป้าหมาย
| กลุ่มความเสี่ยง | ระดับ LDL เป้าหมาย | Non-HDL-Cholesterol |
| ผู้ที่มีโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ เบาหวาน( หรือผู้ที่มีอัตราเสี่ยงมากกว่า 20%ใน 10 ปี) | น้อยกว่า 100 | น้อยกว่า 130 |
| ปัจจัยเสี่ยงต่อโรคหัวใจ(ตามขั้นตอนที่3)มากกว่า 2 ข้อ(อัตราเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจน้อยกว่า 20%) | น้อยกว่า 130 | น้อยกว่า 160 |
| ปัจจัยเสี่ยงน้อยกว่า 1 | น้อยกว่า 160มก.% | น้อยกว่า 190 |