Toxoplasmosis gondii (Toxo)
โรคเอดส์จะมีภูมิคุ้มกันต่ำทำให้เกิดการติดเชื้อ
Toxoplasmosis
gondii
เป็นปาราสิตชนิดหนึ่ง ซึ่งเกิดในแมวและสัตว์เลือดอุ่นอื่นๆ
เชื้อนี้จะเจริญในผนังลำไส้ของลำไส้เล็ก
ไข่จะออกมากับอุจาระ
คนได้เชื้อนี้อย่างไรไม่ทราบ ทางเข้ามายังคนอาจจะเข้าได้โดยทางหายใจ จากคนที่มีเชื้อหรือจากการกินอาหารที่ไม่สุก
ผู้ป่วย HIV
มักจะติดเชื้อชนิดนี้โดยเฉพาะที่สมอง
การติดเชื้อโรคToxoplasmosisนี้
วิธีการติดเชื้อToxoplasmosisมีสองวิธีคือ
- จากการที่เคยติดเชื้อโรคนี้มาก่อน เมื่อร่างกายอ่อนแอลง จึงเกิดการติดเชื้อโรคนี้reactivation of latent tissue cysts โดยพบอัตราการติดเชื้อนี้ได้ตั้งแต่ร้อยละ 15-30%แล้วแต่พื้นที่
- ผู้ที่มีภูมิต้านทานลดลงและติดเชื้อนี้จะทำให้เกิดสมองอักเสบ
เชื้อนี้จะไม่พบในผู้ที่มี CD4>200 Cell/mm สำหรับผู้ที่มี CD,50 Cell/mm จะเสี่ยงต่อการติดเชื้อมาก
อาการของโรคToxoplasmosis
ผู้ป่วยจะมีอาการของสมองอักเสบ
มีการเปลี่ยนแปลงของความรู้สึก
ซึมลง
อ่อนแรงแขนหรือขาข้างใดข้างหนึ่ง
ปวดศีรษะ ชัก และหมดสติ
คลื่นไส้
เชื้อที่ดูจากกล้อง |
|
การวินิจฉัยToxoplasmosis
ควรตรวจหาภูมิคุ้มกันต่อเชื้อ anti-toxoplasma IgG antibodies หากผลภูมิให้ผลบวกและการตรวจ MRI scan มีรอยโรคที่สมองก็ให้การวินิจฉัยได้ อาจจะต้องเพาะเชื้อจากน้ำไขสันหลัง การวินิจฉัยที่บอกได้แน่นอนคือการน้ำเชื้อเนื้อสมองมาตรวจทางกล้องซึ่งพบตัวเชื้อ
การรักษาToxoplasmosis
ต้องใช้ยาร่วมกันหลายชนิดโดยใช้ Pyrimethamine+ sulfadiazine + leucovorin
นอจากนั้นอาจจะใช้ Pyrimethamine ร่วมกับยาชนิดใดชนิดหนึ่งดังต่อไปนี้
- Clindamycin.
- Sulfadiazine & Clindamycin
(CT).
- Azithromycin (CT) (EA).
- Sulfadiazine & rIFN Gamma
(CTP).
- Atovaquone (CT). Folinic acid supplement should be
used.
การป้องกันการรับเชื้อ Toxoplasmosis
- ไม่ควรรับประทานเนื้อดิบหรือไม่สุขที่ทำจาก
แกะ หมู วัว
เนื้อควรทำให้สุขที่อุณหภูมิที่
165-170ํ Fหรือจนกระทั้งไม่พบเนื้อแดงๆ
เนื้อที่แช่แข็งหรือรมควันจะปลอดภัยจากเชื้อนี้
- ให้ล้างมือทุกครั้งที่สัมผัสเนื้อดิบ
- ให้คนที่ไม่ติดเชื้อเปลี่ยนกระบะอาหาร
- หากเลี้ยงแมวควรมีที่ให้แมวขับถ่ายและเปลี่ยนทุกวันและล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่
ถ้าหากต้องทำเองต้องสวมถุงมือทุกครั้ง
- ให้เลี้ยงสัตว์ด้วยอาหารสำเร็จรูปหรืออาหารที่ทำให้สุก
- ห้ามให้อาหารดิบๆแก่แมว
- หากจะซื้อแมวต้องอายุมากกว่า
1 ปีและสุขภาพแข็งแรง
- ห้ามแมวเข้าห้องครัว
- ล้างผักสดให้สะอาดก่อนรับประทาน
การป้องกันการติดเชื้อToxoplasmosisปฐมภูมิ
จะให้ยาเพื่อป้องกันการติดเชื้อเมื่อ
- การตรวจภูมิต่อ Toxo antibodies และเซลล์ CD4 น้อยกว่า100 or 20%ควรได้รับยาป้องกัน
- ยาที่ป้องกันการติดเชื้อคือ trimethoprim- Sulfadiazine
- Dapsone:100mg สัปดาห์ละสองครั้งร่วมกับ
pyrimethamine
- เมื่อผู้ป่วยได้รับยาต้านไวรัสเอดส์และมีเซลล์ CD4 มากกว่า200 เป็นเวลามากกว่า 3 เดือน
การป้องกันการติดเชื้อToxoplasmosisทุติยภูมิ
เมื่อผู้ที่ติดเชื้อ HIV เป็นโรคนี้ควรได้ยาป้องกันตลอดชีวิต ยาที่นิยมใช้ได้ผลดีคือ pyrimethamine ร่วมกับ sulfadiazineและ leukoverin
การป้องกันการรับเชื้อ Toxoplasmosis
- ไม่ควรรับประทานเนื้อดิบหรือไม่สุขที่ทำจาก แกะ หมู วัว เนื้อควรทำให้สุขที่อุณหภูมิที่ 165-170ํ หรือจนกระทั้งไม่พบเนื้อแดงๆ เนื้อที่แช่แข็งหรือรมควันจะปลอดภัยจากเชื้อนี้
- ให้ล้างมือทุกครั้งที่สัมผัสเนื้อดิบ
- ให้คนที่ไม่ติดเชื้อเปลี่ยนกระบะอาหาร
- หากเลี้ยงแมวควรมีที่ให้แมวขับถ่ายและเปลี่ยนทุกวันและล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่
ถ้าหากต้องทำเองต้องสวมถุงมือทุกครั้ง
- ให้เลี้ยงสัตว์ด้วยอาหารสำเร็จรูปหรืออาหารที่ทำให้สุก
- ห้ามให้อาหารดิบๆแก่แมว
- หากจะซื้อแมวต้องอายุมากกว่า
1 ปีและสุขภาพแข็งแรง
- ห้ามแมวเข้าห้องครัว
- ล้างผักสดให้สะอาดก่อนรับประทาน
การติดเชื้อ Toxoplasmosis gondii ในคนท้อง
ผู้ที่ติดเชื้อโรคเอดส์และตั้งครรภ์ควรจะได้รับการตรวจภูมิต่อเชื้อ Toxoplasmosis gondii หากให้ผลบวกต้องปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อพิจารณาให้ยา
เด็นที่เกิดมาจะต้องประเมินว่าติดเชื้อนี้ในขณะตั้งครรภ์หรือไม่