การตรวจมะเร็งลำไส้ใหญ่ Carcinoembrionic Antigen (CEA)
โปรตีน Carcinoembrionic Antigen (CEA) เป็น glycoprotein จะอยู่ที่ผนังลำไส้ หากเป็นมะเร็งลำไส้ก็จะมีการหลั่งสารนี้มากขึ้น แต่ความไวของการตรวจหรือความจำเพาะของการตรวจต่ำจึงนำมาใช้ติดตามการรักษา ปัจจุบันใช้การตรวจนี้ค้นหามะเร็งลำไส้ใหญ่ส่วนปลาย
ข้อบ่งชี้ในการเจาะหาระดับ CEA
- เพื่อค้นมะเร็งบางชนิดโดยเฉพาะมะเร็งลำไส้ใหญ่การเจาะเลือดจะเจาะในรายที่มีอาการ แต่ไม่ใช่การเจาะเพื่อตรวจสุขภาพ
- ประเมินว่าโรคกลับเป็นซ้ำหรือไม่
- เพื่อประเมินการรักษาว่าได้ผลหรือไม่
ค่า CEA จะสูงในภาวะอะไรบ้าง
โรคมะเร็ง
- มะเร็งทางเดินอาหาร
- มะเร็งเต้านม
- มะเร็งปอด
- มะเร็งลำไส้ใหญ่
- มะเร็งกระเพาะอาหาร
- มะเร็งตับอ่อน
- มะเร็งต่อมไทรอยด์
มิใช่โรคมะเร็ง
ค่าปกติของ CEA
ค่าปกติจะอยู่ระหว่าง2.5-5 μg/L หากค่ามากกว่า 10 μg/L น่าจะเป็นโรคร้าย
ผลการเจาะเลือด
หากค่า CEA สูง
- พบได้ในมะเร็งลำไส้ใหญ่ ปอด เต้านม ตับอ่อน รังไข่
- มะเร็งไม่ตอบสนองต่อการรักษา
- มะเร็งกลับเป็นซ้ำหลังการรักษา
- โรคอื่นๆที่มีค่า CEA สูง เช่น ตับแข็ง ตับอักเสบ ลำไส้อักเสบ โรคกระเพาะ ถุงลมโป่งพอง
ประโยชน์ของการตรวจ CEA ในมะเร็งลำไส้ใหญ่
การวินิจฉัยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่
- เนื่องจากความแม่นยำในการวินิจฉัยมะเร็งลำไส้ด้วย CEA จะมีประมาณร้อยละ 30-80 ดังนั้นจะต้องอาศัยหลักฐานอย่างอื่นในการวินิจฉัย เช่นผลชิ้นเนื้อ
- ค่า CEA จะบอกความรุนแรงของโรค ค่า CEA ที่เกิน 5 μg/L จะมีความสัพันธ์กับความรุนแรงของโรค
- ค่า 5 μg/L ร่วมกับค่าอย่างอื่น เช่น CA19-9, CA242 จะช่วยในการบอกระยะของโรคก่อนผ่าตัดเพื่อวางแผนในการผ่าตัด
- การติดตามค่า CEA จะบอกว่าโรคกลับเป็นซ้ำหรือไม่ ปกติค่า CEA จะลงปกติหลังจากรักษาหายขาดประมาณ 4-6 สัปดาห์
